بازخوانی نزول دفعی قرآن در منابع تفسیری و نقد دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

10.22080/qhs.2025.28571.1184

چکیده

کیفیت نزول قرآن از مسائل مهم دانش علوم قرآنی است که همواره از سوی قرآن پژوهان به آن پرداخته شده است. در این میان نزول تدریجی قرآن در مدت نبوت پیامبر و متناسب با شرایط گوناگون پذیرفته شده است؛ اما در تحقق نزول دفعی قرآن، آراء و دیدگاه‌های متفاوتی دیده می‌شود. از ظاهر برخی پژوهش‌های قرآنی چنین برمی‌آید که مستندات قرآنی، روایی و ادبی هر سه از این نوع از نزول حکایت دارند و برخی پژوهشگران گاه با نارسا دانستن این دلایل و گاه با طرح اشکال‌هایی که بر نزول دفعی قرآن متربت می‌دانند این نوع نزول را نفی نموده‌ و دلایل مطرح شده در این باره را توجیه نموده‌اند. این پژوهش با ریشه‌یابی و بازخوانی استدلال‌های دو گروه، این نوع از نزول را مورد مطالعه قرار داده و سپس با بررسی و نقد دلایل قرآن‌پژوهان در اثبات نزول دفعی قرآن، دریافته که روایات مهم‌ترین مستند قرآن پژوهان در اثبات نزول دفعی قرآن است و آیات قرآن در پرتو روایات بر چنین مفهومی حمل گردیده و مستندات صرفی و لغوی ارائه شده در اثبات نزول دفعی نیز با تحلیل‌های ادیبان ناسازگار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات