فردگرایی، کارکردها و راهبردهای کاهش آن در روابط اجتماعی انسان از دیدگاه قرآن

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام

10.22080/qhs.2025.25535.1164

چکیده

فردگرایی یک واژه مهم و مختص ویژگی‌های اجتماعی فرهنگی و سیاسی دوران مدرنیته است و برای تبیین رابطه جدید فرد و جامعه و جایگاه جدید فرد در جامعه مدرن به حوزه جامعه شناسی وارد شده است. این پژوهش با هدف شناخت دیدگاه قرآن درباره موضوع فردگرایی و تبیین کارکردهای آن در روابط اجتماعی انسان و نیز ارائه راهبردهایی برای کم کردن آسیب‌های حاصل از فردگرایی در ارتباطات انسانی و به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است و بیان می‌دارد که از منظر قرآن کریم فردگرایی هنگامی که با رهایی از اجبارهای اجتماعی و شرایط ستم‌گرایانه در ارتباط است، امری مثبت، و هنگامی که از جهت جدایی از دیگران و نبود احساس تعهد متقابل به آن نگریسته شود، به معنای سعی در تحقق خواسته‌های فردی از طریق بی‌توجهی به جمع، به عنوان یک شاخص منفی مورد توجه قرار می‌گیرد. افزایش خودخواهی و خودشیفتگی، کاهش تعلق اجتماعی و در نهایت انزوای اجتماعی از جمله کارکردهای فردگرایی در روابط اجتماعی است و با اصلاح سبک زندگی، تعادل در ارتباطات، افزایش رضایت از زندگی و تقویت مهارت‌های ارتباطی می‌توان به تعدیل فردگرایی و کاهش آسیب‌های آن اقدام نمود. نتیجه آنکه انسان برای روابط اجتماعی و کم و کیف آن باید برنامه‌ای دقیق و عاقلانه داشته باشد و به شکلی هدفمند در روابط خود تعادل را حفظ نماید تا هم از مزایای زندگی اجتماع بهره‌مند گردد و هم از آسیبها و معایب آن در امان بماند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مطالعات فهم قرآن
دوره 1، شماره 2
اسفند 1403
صفحه 129-144

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار